Хямралын талаар хөгжингүй орнууд маш олон талаас нь судалж байна. Ихэнх улстөрчид, эдийн засагчид ямар арга хэмжээ авбал аль болох хурдан санхүүгийн байдлаа дээшлүүлэх талаар харьцуулсан судалгаа анализ хийж, бодлого хэрэгжүүлэн ажиллаж байна. Харин эдийн засгийн тогтворгүй байдал хүний нийгмийн сэтгэл зүйд хэрхэн нөлөөлж байгаа талаар европын эрдэмтэд судлан, гарч байгаа зарим нэг нийгмийн үзэгдлүүдийн талаар мэдээлжээ.
Хямралын улмаас олон хүмүүс ажлаа алдаад зогсохгүй сэтгэл зүйн тогтвортой байдлаа ч алддаг. Тодруулж хэлбэл хямралын уршиг үхлийн ч аюулд хүргэдэг тал бий. Яагаад гэвэл сэтгэл санааны хямралаас болж хүмүүс амиа хорлох үзэгдэл олширдог байна. Олон улсын анагаахын хэллэгээр үүнийг "Suizid" гэж нэрийддэг.
"Suizid" \цаашид Суицид гэх\хөгжингүй орнуудад элбэг тохиолддог нь судалгаагаар нотлогджээ. ХБНГУ-д Эрүүл мэндийн даатгалын компанийн сүүлийн хоёр жилийн мэдээгээр сэтгэхүйн гаралтай өвчлөлийн илэрц тийм ч бага бус гарсан. Өөрөөр хэлбэл 2000 онтой харьцуулбал 20 хувиар өссөн байна. Мөн Францад сэтгэл зүйн хямрал, цаашлаад амиа хорлоход хүргэдэг талаар тодорхой судалгаа хийсэн. Тус улсад эдийн засгаас үүдэлтэй сэтгэл санааны доголдолтой болсон хүний тоо мэдэгдэхүйц нэмэгдсэн. Үүгээр ч зогсохгүй ажилтан, албан хаагчид нь өндөр шаардлагатай нөхцөлд ажилладаг компаниудын сэтгэл зүйн тогтворгүй байдал орсон хүний тоо нь нийт хүн амын дундах сэтгэл зүйн хямралтай хүмүүсийн дийлэнх хувийг хүргэдэг эзэлж байгаа тоо баримт гарчээ. Харин АНУ-д хийсэн судалгаагаар дэвшүүлсэн таамаглалд, санхүүгийн байдлаас болж амиа хорлогчдын тоо жилд 1200 хүрнэ гэжээ.
Энэ нь эрдэмтдийн зүгээс нэлээд өөдрөг харж байгаа тоо юм. Учир нь европын орнуудад энэ тоо жилд 9000 хүрч байсан баримт бий. Эрдэмтдийн судалгаагаар бас нэгэн зүйл тодорхой болсон нь, энгийн албан хаагчдаас гадна цагийн ажилчид, цагаач иргэд сэтгэл зүйн хямралд өртөх нь элбэгшиж байгаа явдал, ялангуяа цагаач иргэдийн хүүхдүүд болох өсвөр насны охид залуус суицидийн төвшинд жинтэй байр суурь эзлэх болсон нь түгшүүртэй.
Гадаад оронд дүрвэн ирэгсэд яагаад суицидэд нэрвэгдэж байгаа нь хувийн дасан зохицохуйтай шууд холбоотой гэнэ. Өөрөөр хэлбэл, соёлын ялгаатай байдал тэдний хувьд сэтгэл зүйн дарамт авчирдаг. Үүнээс гадна наанадаж хэлний бэрхшээлээс болж суралцах, ажиллах боломжууд нь хязгаарлагдаж, өөртөө итгэх итгэл буурснаар байдлыг улам хүндрүүлдэг аж. Германд сүүлийн тавин жилийн хугацаанд голцуу нас тогтсон хүмүүс амиа хорлох үзэгдэл олширсон. Нийт амиа егүүтгэгсдийн 20 хувийг 60-аас дээш насныхан байдаг. Хижээл насандаа хүмүүс хөгшрөөд, хүч чадал нь мөхөстөж, ядуурч, асрамжийн газарт хүргэгдэж, хүний хараанд байх болно гэдэг айдас нь ийнхүү тэднийг хямралд оруулдаг.
Ажилгүйдлээс айх, ажлын байраа алдахвий хэмээн санаа зовон эргэлзэх нь хүнийг одоо яах билээ, ингэх ч, тэгэх ч ёстой гэж байнга тархиндаа тунгааж явахад хүргэдэг. Сэтгэл санааг зовоох зүйл байнга давтагдаж, ачаалал нэмэгдсэнээр ирээдүйд итгэх итгэл алдагдаж хэнд ч хэрэггүй гутамшигт амьтан мэт бодогдуулдаг. Ийнхүү гүн хямралд орсон хүнд өөрийгөө "дуусгах" нь хамгийн зөв, ганц арга мэт санагддаг аж.
Оксфордын Их сургуулийн нийгмийн сэтгэл зүйч, эрдэмтэн Девид Сткжлер, дэлхийн хорин зургаан орны мянган хүний дунд судалгаа явуулснаар 64-өөс дээш насныхан суицидэд нэрвэгсдийн 2,4 хувийг эзэлж буйг олж тогтоосон. Дэлхий дээр дундажаар хором тутамд 47 хүн суицидэд өртөж амиа хорлодог гэжээ. "American Journal of Public Health" сэтгүүлд мэдээлснээр, өрөнд орж орон байраа алдсан хүмүүсийн 37 хувь нь асар хүнд сэтгэлийн дарамтад ордог. Тэдний 13 хувь нь суицидэд өртдөг гэж бичжээ.
Улс орны эдийн засгийг тогтворжуулах нь мэдээж хамгийн чухал зорилт юм. Гэхдээ нийгмийн гол хүчин зүйл болох хүний эрүүл мэнд, сэтгэл зүйг хамгаалах нь улс орны анхааралдаа авах асуудалд орно. Нөгөө талаараа хүн эрүүл байх нь гэр бүл, мөн хувь хүнээс өөрөөс нь их хамаарах тул хэрхэн стресст бага өртөх талаар багахан зөвлөгөөг дор хавсаргав.
1. Өөрийнхөө хийх дуртай зүйлд аль болох цаг зав гаргаж төлөвлөх
2. Зөв, сайн хооллох
3. Таныг хүндэлдэг, үнэлж,, чаддаг, танд хайртай, таныг магтдаг хүмүүстэй ойрхон бай
4. Өөрийгөө азгүй хэмээн бодохоо боль
5. Маргаашийн тухай бүү бод. Өнөөдрөөрөө амьдар
6. Өдөр бүхэн өөрийгөө баярлуулах зүйл хийж бай \магадгүй бусдыг баярлуулбал өөрөө ч баярлана\
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
No comments:
Post a Comment